Besluit  gemeenteraad

Feiten, context en argumentatie

Context

Internationale Luchthaven Kortrijk-Wevelgem nv (ILKW) diende een omgevingsvergunningsaanvraag in voor een hervergunning van de exploitatie van de luchthaven en de regularisatie van een aantal infrastructuurwerken. Het aanvraagdossier omvat ook de vraag om een deel van de gemeenteweg Vliegveld op te heffen via het ontwerp van grafisch plan met aanduiding van de op te heffen rooilijn.

 

De verantwoordingsnota uit het aanvraagdossier geeft het volgende aan:
'Het deel van de openbare weg Vliegveld dat ten noordoosten op het projectgebied loopt is niet in bovenstaande opsomming van de infrastructuurwerken opgenomen. Hoewel de toegang tot het gebruik van deze weg vanaf nr. 49 is beperkt omwille van de regelmatige vliegtuigbewegingen die hier op plaatsvinden, wordt deze weg enkel gebruikt door de luchthavengebonden ondernemingen en niet door de ILKW nv. Deze openbare weg fungeert als ontsluitingsweg voor de noordelijk gelegen luchtvaartgebonden bedrijvigheid. De vraag stelt zich als dit perceel deel is van de luchthavenexploitatie of niet.

Volgens een lezing van bepaalde definities uit de Verordening burgerluchtvaart kan het afgesloten deel van de weg ‘Vliegveld’ tot de luchthavenexploitatie behoren. […].
Na de infrastructuurwerken van 2019-2021 kruisen de vliegtuigen van de luchthavengebonden ondernemingen over de weg ‘Vliegveld’ tussen de noordelijke nieuwe taxieweg met intersecties en de bedrijven.
De weg ‘Vliegveld’ werd voor de infrastructuurwerken echter even intensief gebruikt (of zelfs intensiever), aangezien de vliegtuigen over de hele afstand van deze weg moesten taxiën en er op dat ogenblik geen noordelijke taxieweg bestond. De weg Vliegveld werd reeds in 1998 voorzien van een poort vanaf huisnummer 49 (afsluiting) en vormt samen met de private terreinen van de luchtvaartgebonden bedrijven de zone ‘Demarcated Area Noord’. In 2019 werd een toegangscontrole toegevoegd bij die poort.

Volgens de RvVb [n.v.d.r. Raad voor Vergunnigsbetwistingen] blijkt alleszins uit bovenstaande definities en het feitelijk gebruik van de weg dat het afgesloten deel van de weg ‘Vliegveld’ behoort tot de luchtzijde van het luchthaventerrein en dus deel uitmaakt van de exploitatie (en dus het luchtvaartterrein).

Aan het gemeentebestuur van Wevelgem [n.v.d.r. en Kortrijk] is gevraagd een beslissing te nemen inzake de zaak der wegen, met name de wijziging van het statuut van de ontsluitingsweg ‘Vliegveld’ vanaf nr. 49 van openbaar naar privé. Voor de duidelijkheid wordt er dan ook voor gekozen om het afgesloten deel van de weg ‘Vliegveld’ […] op te nemen binnen het projectgebied.

Concreet zal de aanvraag gepaard gaat met een opheffing van een gemeenteweg, waartoe het betreffende gemeentebestuur bevoegd is om over te beslissen. De aanvraag bevat hiertoe een grafisch plan met aanduiding van de op te heffen rooilijn, conform art. 20 Gemeentewegendecreet. De procedure voor de opheffing van de gemeenteweg gebeurt geïntegreerd in de omgevingsvergunningsprocedure conform art. 12§2 jo. 31 van het Gemeentewegendecreet.'

Procedure

De gemeenteraad is bevoegd om te beslissen over de opheffing van (een deel van) een gemeenteweg via de goedkeuring van het grafisch plan met aanduiding van de op te heffen rooilijn. In dit dossier verloopt de procedure voor de opheffing van de gemeenteweg geïntegreerd in de omgevingsvergunningsprocedure conform artikel 12, §2 van het gemeentewegendecreet. In de verantwoordingsnota wordt vermeld dat het grafisch plan met aanduiding van de op te heffen rooilijn wordt aangegeven met de naam: '19M0020B_2023-05-10_rooilijnplan'. Dit ontbreekt als dusdanig in het dossier. Het dossier bevat wel de plannen '19M0020B_2023-05-10_bestaande rooilijn' en '19M0020B_2023-05-10_ontworpen rooilijn'. Het plan '19M0020B_2023-05-10_bestaande rooilijn' kan beschouwd worden als een grafisch plan met aanduiding van de op te heffen rooilijn conform artikel 12, §2 van het gemeentewegendecreet.  

Aangezien de aanvraag de opheffing van een gemeenteweg omvat, roept het college van burgemeester en schepenen, in voorkomend geval op verzoek van de bevoegde overheid, de gemeenteraad samen om te beslissen over de opheffing van de gemeenteweg. De gemeenteraad neemt daarbij kennis van de standpunten, opmerkingen en bezwaren die zijn ingediend tijdens het openbaar onderzoek en betrekking hebben op de zaak der wegen. Er werden geen bezwaren omtrent de zaak der wegen ingediend.

In haar beslissing over de zaak der wegen kan de gemeenteraad voorwaarden opleggen en lasten verbinden, die de bevoegde overheid daarna in de eventuele omgevingsvergunning opneemt. De gemeenteraad mag daarbij wel niet in de beoordeling van de goede ruimtelijke ordening treden.

 

Een vergunning voor een aanvraag met opheffing van een gemeenteweg kan pas verleend worden na goedkeuring over de opheffing van de gemeenteweg door de gemeenteraad. Als de gemeenteraad de opheffing niet heeft goedgekeurd, dan wordt de omgevingsvergunning geweigerd. Ook als een beslissing van de gemeenteraad over de opheffing van een gemeenteweg uitblijft, moet de omgevingsvergunning geweigerd worden.

 

Inhoudelijke beoordeling

De opheffing van dit deel van de gemeenteweg en dus de overdracht van deze openbare weg vanuit het openbaar domein naar het private domein van de zakelijk gerechtigde heeft tot gevolg dat de aangelande percelen langs de op te heffen gemeenteweg en luchtvaartgebonden bedrijven in de afgebakende zone niet meer aan de openbare weg liggen. Deze aangelande percelen worden wel ontsloten via Vliegveld richting de gewestweg.

De aangelande percelen liggen op heden in de 'demarcated area 'airside noord'' die de facto reeds afgesloten is met een luchthaventoegangscontrolesysteem en de facto op heden dus niet voor iedereen vrij toegankelijk is. Hiertoe werden de nodige afspraken gemaakt met de aangelande zakelijk gerechtigden door de luchthavenuitbater ILKW.

Door het opheffen van dit deel van de gemeenteweg wordt een feitelijke status juridisch bevestigd. Wel blijft de vlotte bereikbaarheid van de aangelande percelen voor de nutsmaatschappijen (incl. rioolbeheerder) en de hulpdiensten uiteraard noodzakelijk.

ILKW is als eigenaar van de bedding van de op te heffen weg verantwoordelijk voor het goede beheer ervan.

Conform artikel 3 van het decreet gemeentewegen moet onderzocht worden welke rol de opheffing van dit deel van de gemeenteweg kan spelen in de uitbouw van een veilig wegennet op lokaal niveau en de herwaardering en bescherming van een fijnmazig netwerk van trage wegen op recreatief en functioneel vlak.
Aangezien er in de feiten in functie van de veiligheid reeds een poort is geplaatst tussen de percelen met nr. 47 en nr. 49 en de aangelande percelen ten oosten van deze poort luchtvaartgebonden bedrijven huisvesten met een rechtstreekse link naar de luchthavenexploitatie, lijkt het ruimtelijk niet wenselijk het openbaar karakter van deze weg te behouden. Vliegtuigen taxiën op deze weg en er is heel wat luchtvaartverkeer, het is niet veilig om publiek hier op toe te laten. Er lijkt geen meerwaarde voor het algemeen belang om het openbaar karakter te behouden. Het privatiseren van dit deel van de gemeenteweg is in het algemeen belang van de gebruikers en de luchthavenomgeving.

De gemeenteraad houdt bij haar beslissing verder rekening met volgende principes (artikel 4 van het gemeentewegendecreet):

1° wijzigingen van het gemeentelijk wegennet staan steeds ten dienste van het algemeen belang;
2° een wijziging, verplaatsing of afschaffing van een gemeenteweg is een uitzonderingsmaatregel die afdoende wordt gemotiveerd;
3° de verkeersveiligheid en de ontsluiting van aangrenzende percelen worden steeds in acht genomen;
4° wijzigingen aan het wegennet worden zo nodig beoordeeld in een gemeentegrensoverschrijdend perspectief;
5° bij de afweging voor wijzigingen aan het wegennet wordt rekening gehouden met de actuele functie van de gemeenteweg, zonder daarbij de behoeften van de toekomstige generaties in het gedrang te brengen. Daarbij worden de ruimtelijke behoeften van de verschillende maatschappelijke activiteiten gelijktijdig tegen elkaar afgewogen.

 

Vanuit de actuele situatie en gebruik van deze gemeenteweg (de afsluiting is immers de facto al lang gerealiseerd, cfr. hoger), het feit dat de afsluiting van dit deel van de weg nodig is voor het verder exploiteren van de luchthaven, het feit dat binnen de afgebakende zone op de aangelande percelen luchtvaartgebonden activiteiten plaatsvinden, de verkeersveiligheid door de genomen maatregelen gegarandeerd wordt en er geen negatieve impact is voor de Wevelgemse weggebruiker (daar op dit deel van deze op te heffen weg geen doorgaand verkeer plaats vindt maar louter plaatselijk verkeer) noch voor het deel van de weg op grondgebied Kortrijk (dit is geen verbindingsweg naar het wegennet in Kortrijk, de weg loopt dood; de luchthaven is bovendien een bovenlokaal gegeven), kan geoordeeld worden dat deze principes niet geschonden worden.

 

Gelet op voorgaande lijkt er geen bezwaar tegen de opheffing van dit deel van de gemeenteweg Vliegveld. De toegang voor de nutsmaatschappijen (incl. rioolbeheerder) en de hulpdiensten dient op gepaste wijze verzekerd te worden. 

Hogere regelgeving

• Decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen, in het bijzonder artikel 8 en artikel 12, §2.
• Decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, in het bijzonder artikel 31.
• Besluit van de Vlaamse regering van 27 november 2015 tot uitvoering van het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, in het bijzonder artikel 47.
• Decreet lokaal bestuur, in het bijzonder artikel 41, 2de lid, 9°.