De deontologische commissie, zoals bedoeld in artikel 39 van het decreet lokaal bestuur, wordt opgericht.
Het decreet van 3 februari 2023 tot wijziging van het decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur, wat betreft de oprichting van een deontologische commissie bij de gemeenteraad en de districtsraad werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 20 februari 2023 en treedt in werking op 2 maart 2023.
In afwachting van een meer grondig voorbereide wijziging aan de deontologische code voor wat betreft de samenstelling, werking en bevoegdheid van de deontologische commissie, wordt voorgesteld om alvast een minimale regeling op te nemen in de huidige deontologische code van de gemeenteraadsleden. Immers het is evident dat ook gemeente Wevelgem wil toezien op een verantwoordelijke invulling van de lokale politieke mandaten en zich in die zin ook wil aligneren aan de decretale verplichting om een deontologische commissie op te richten die zal toezien op die deontologische code en de naleving ervan.
Decretaal is enkel voorzien dat de deontologische commissie bestaat minstens uit één vertegenwoordiger per fractie in de gemeenteraad. Voor het overige behoort de invulling tot de lokale autonomie.
In de huidige agendacommissie (cfr. artikel 36, §7 van het huishoudelijk reglement) zijn de verschillende fracties ook vertegenwoordigd. Gelet op de korte termijn voor de implementatie van een deontologische commissie en in afwachting van een meer grondige voorbereiding, lijkt het aangewezen om de deontologische commissie nu, in eerste instantie, in grote lijnen te laten accorderen met de agendacommissie.
In de deontologische code, zoals vastgesteld door de gemeenteraad van 8 februari 2013, wordt een punt 6 ingevoegd als volgt:
6. Deontologische commissie
Artikel 34
§1. Een deontologische commissie wordt opgericht, deze is bevoegd voor de gemeenteraadsleden, de voorzitter van de gemeenteraad, de schepenen en de burgemeester.
Deze is samengesteld uit de voorzitter van de gemeenteraad, de burgemeester en de respectieve fractieleiders. De voorzitter van de gemeenteraad en de burgemeester kunnen zich laten vervangen door een schepen. Een fractieleider kan zich laten vervangen door een ander fractielid.
De algemeen directeur staat in voor het secretariaat van de deontologische commissie, hij kan zich hiervoor laten vervangen en/of bijstaan door een personeelslid van de gemeente of het OCMW (cfr. beheersovereenkomst gemeente-OCMW betreffende samenwerking op het gebied van personeel).
§2. De deontologische commissie kan zich ook steeds laten bijstaan door een extern expert of een adviesvraag voorleggen aan de reflectiekamer integriteit van VVSG.
§3. De leden van de deontologische commissie hebben stemrecht. De algemeen directeur of zijn vervanger en desgevallend het personeelslid dat hem bijstaat voor het waarnemen van het secretariaat van de deontologische commissie en de eventuele externe expert nemen deel met raadgevende stem.
Er wordt beslist bij gewone meerderheid. Bij staking van stemmen is de stem van de voorzitter van de gemeenteraad of zijn vervanger doorslaggevend.
§4. De deontologische commissie wordt bijeengeroepen door de voorzitter van de gemeenteraad. Dit kan op zijn verzoek dan wel op verzoek van de burgemeester, een fractieleider, het college van burgemeester en schepenen of het managementteam, hetzij na een klacht of melding van een mogelijke schending van de deontologische code. Klachten of meldingen van een mogelijke schending van de deontologische code worden gericht aan de voorzitter van de gemeenteraad of de burgemeester en worden steeds voorgelegd aan de deontologische commissie binnen de maand. Enkel klachten of meldingen tegen individuele mandatarissen zijn ontvankelijk.
§5. De uitnodiging van de deontologische commissie wordt tenminste acht dagen vóór de dag van de vergadering bezorgd aan de leden van de deontologische commissie.
§6. De deontologische commissie kan geldig vergaderen, ongeacht het aantal aanwezige leden. De vergaderingen van de deontologische commissie zijn besloten. De betrokkene die het voorwerp uitmaakt van bespreking binnen de deontologische commissie of derden kunnen gehoord worden. De betrokkene kan om een openbare behandeling vragen voor zijn eigen tussenkomst.
§7. Het fysiek vergaderen is het uitgangspunt, maar de vergaderingen van de deontologische commissie kunnen te allen tijde digitaal of hybride doorgaan.
§8. De deontologische commissie kan adviseren over een integriteitsvraagstuk in het algemeen.
De deontologische commissie kan tevens belast worden met een onderzoek naar een inbreuk op de deontologische code. Ze brengt de gemeenteraad op de hoogte van dat onderzoek en van haar advies. Uiteraard moet een lid van de deontologische commissie zich wraken als er een onderzoek wordt ingesteld naar een eventuele eigen inbreuk. In dit geval kan hij zich laten vervangen cfr. §1.
§9. De besprekingen binnen de deontologische commissie kunnen leiden tot o.m.: